پیشرفتهای خیره کننده در فناوریهای به کار رفته در تولید انواع مانیتور، تفاوت میان مدلهای مختلف این محصول را گاهی به اندازه ای کمرنگ میکند که انتخاب میان اینکه کدام مانیتور را برای بازی، تماشای فیلم یا استفادههای حرفه ای مانند ادیت فیلم و تصویر بخریم، به یک چالش بزرگ تبدیل میشود.
مانیتورهای IPS (مخفف In-Plane Switching) و VA (مخفف Vertical Alignment)، دو مدل از بهترین مانیتورهای بازار هستند که هر یک، مجهز به پنلهای LED یا LCD هستند که با فناوری خاصی تولید شدهاند. هر یک از این دو مدل مانیتوره، مزیتهایی نسبت به یکدیگر دارند که باید در زمان خرید در نظر گرفته شوند تا بتوانید دقیقاً همان مدلی را انتخاب کنید که به خوبی پاسخگوی نیاز شما باشد. در ادامه، با تفاوتهای کلیدی میان مانیتورهای IPS و VA آشنا خواهیم شد.
زاویه دید یا Viewing Angles
هر دو نوع مانیتورهای IPS و VA دارای زاویه دید ۱۷۸ درجهای هستند و تقریباً از هر زاویه ای چه در راستای افقی و چه عمودی به این مانیتورها نگاه کنید، تفاوت خاصی در وضوح تصویر و کنتراست آن مشاهده نمیکنید، اما زمانی که زاویه دید شما بیش از این مقدار باشد، دیگر شاهد این کارایی مشابه نیستید. در چنین وضعیتی، مانیتورهای IPS معمولاً دقت رنگ خود را بیشتر حفظ میکند و همین ویژگی، تجربه بهتری از مشاهده تصاویر مختلف در اختیار شما قرار میدهد.

نسبت کنتراست یا Contrast Ratio
اگر به فیلم و سریال علاقه زیادی دارید یا اینکه میخواهید بازیهایی را روی مانیتور اجرا کنید که حاوی صحنههای تاریک هستند، مانیتورهای VA به دلیل بهره مندی از نسبت کنتراست بالاتر (۲۰۰۰:۱ تا ۴۵۰۰:۱)، کارایی بهتری نسبت به مانیتورهای IPS (معمولاً در حدود ۱۰۰۰:۱ تا ۱۵۰۰:۱) دارند. به عبارت سادهتر، عمق رنگ سیاه در مانیتورهای VA بهتر است و صحنههای تاریک را به صورت زندهتری نمایش میدهند.
گستره رنگ یا Color Gamut
بازتولید رنگ در هر دو نوع پنلهای IPS و VA، بسیار خوب است و هر دو، فضایهای رنگی sRGB و DCI-P3 را با دقت بالایی پوشش میدهند، اما در این بین، فناوری IPS، تمرکز بیشتری روی حفظ دقت و ثبات رنگ تصاویر دارد. این ویژگی در انواع مانیتور، برای طراحان و ادیتورهای فایلهای ویدئویی یا تصویری یا سایر افرادی که با مانیتور به صورت حرفه ای کار میکنند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. از این رو، اگر جزو این دسته از افراد هستید، پیشنهاد میکنیم به سراغ انتخاب مانیتورهای IPS بروید.
زمان پاسخگویی یا Response Time
یکی از موارد بسیار مهم در انتخاب مانیتور به ویژه انواع مانیتور گیمینگ، در نظر گرفتن مدلهایی مجهز به پایینترین زمان پاسخگویی است. پایین بودن زمان پاسخگویی به مانیتور امکان میدهد که در هنگام حرکت سریع سوژهها، تصویر را سریعتر پردازش کند و شما شاهد تار شدن ناگهانی تصویر نباشید.
زمان پاسخگویی در مانیتورهای IPS بین ۱ تا ۴ میلی ثانیه است، در حالی که اغلب مدلهای مانیتورهای VA، دارای زمان پاسخگویی بین ۴ تا ۸ میلی ثانیه هستند و به ندرت به زمانی کمتر از این مقدار میرسند. از این رو، مانیتورهای گیمینگ دارای پنل IPS، انتخابهای بهتری در مقایسه با مانیتورهای VA هستند و تجربه جذابتری را در اختیار شما قرار میدهند.
یکنواختی مشکی یا Black Uniformity
مانیتورهای دارای پنل VA در مقایسه با مدلهای IPS، دارای یکنواختی مشکی بهتری هستند و رنگ مشکی را در سراسر مانیتور به طور یکنواخت و بدون درز نور نمایش میدهند. این ویژگی در کنار درخشش کمتر مانیتورهای VA نسبت به IPS-ها باعث میشوند که مانیتورهای VA برای تماشای فیلم در محیطهای تاریکتر و با نور کمتر، انتخاب بسیار بهتری باشند و چشم شما را اذیت نکنند.
مانیتور IPS بهتر است یا VA؟
انتخاب گزینه بهتر میان این دو مانیتور، به هدف شما و اینکه چه توقعاتی از مانیتور دلخواهتان دارید، بستگی دارد. اگر به دنبال مانیتوری هستید که برای تماشای فیلم مناسب باشد، رنگها را زندهتر نمایش دهد و البته ارزانتر باشد، مانیتور VA بهتر است.
در مقابل، اگر گیمر هستید و میخواهید مانیتوری با نرخ نوسازی (Refresh Rate) بالاتر و زمان پاسخگویی کمتر داشته باشید یا به دنبال یک مانیتور حرفه ای میگردید که رنگها را با دقت و ثبات بیشتری نمایش دهد و از هر سمتی به آن نگاه میکنید، همچنان تصاویر را با بهترین کیفیت ممکن ببینید، بهتر است به سراغ مانیتورهای IPS بروید.